Thalai Kristian Pawl, Khuanghlum unit Intuaitharna Programme Thuzir 2013

​

Rinna kawng-a kan hnung tawlhna hian chhan hrang hrang a nei a, a chhan zawng zawng chu kan sawi séng lovang, a pawimawh zual i han zirho dáwn teh ang :   

1 Thil tih phal loh (thiang lo) thlîr tlatna :

Pathian laka kan hlatna chhan ber pakhat chu thil tih thiang lo (phal loh thil) kan en tlat ṭhîn hi a ni. Setana’n min thlêmna atána a hman thil aṭang chuan kan mit kan la sawn phal ṭhîn lo a, kan mit kaltlang hian kan thinlung chuan a thil hmuh chu a suangtuah tlat mai si a, hei hian chu thil ṭha lo ti tûr chuan min buan ta ṭhîn a ni.

   Evi pawhin thei ei phal loh a thlîr tlat avângin thlêmna a hneh zo lo a, Davida pawhin a mit-a a thil hmuh a thlîr zui tlat avângin Pathian pawi nasa takin a khawih a nih kha! Lal Isua erawh chu Setana’n khawvêl a thlîr tír a, chibai bûk tûr leh chutianga a tih chuan khawvêl chu pêk a tiam chung pawh khán, khawvêl lam chu en duh lovin, a thihna tûr zâwk a Kross a en tlat a, hnehna changtu a lo ni ta, keini pawh hi kan thil ît záwng leh châk záwng tak, Setana tawktarh kan hmuh hian Lal Isua kross lam i thlîr tlat ṭhîn ang u.

2 Mahni-a thil chin fel tumna :

   Kan mimal-chhungkaw buaina, kan lungngaihna, kan harsatna keimahni-a chin fel kan tum tlat ṭhîn hi Pathian laka kan hlatna chhan lian tak a ni. Thlarâu leh tisa thil-ah pawh harsatna tawk lo a awm theih loh. Kan khawtláng nun, kan nitin eizawnna, rawngbâwlpui te nêna kan inláichînna, kan hrisêlna, leh kan thiltih engkim maiah hian harsatna a lo thleng fo ṭhîn a ni, tam tak phei chu pumpelh theih loh a awm tlat bawk. Hetiang harsatna kan tawh chiah hian, kan tisa duhna hi chuan a rang thei ang bera chûng harsatna te chu lâk kian vat a duh ṭhîn a, hemi tak hian Pathian duh dân hrechang miah lovin min hruai tlat ṭhîn a ni. Tin, ‘Pathian chuan min theihnghilh tâ a nih hi’ tih ngaihdân neih te hi a awlsam ṭhîn  hlê a ni. Setana hmanrua lek a ni si a.

   Jakoba leh Rebeki chuan Pathian chêt hun an nghah zawh loh avângin Isaka an bum a, kum tam tak harsatna an hmachhawn leh an inṭhen hial a ngaih phah a ni. Tin, Saula pawhin Pathian-in ti tûra a tih angin Samuel chu a nghâk chhuak zo lova, amah inpuithiam chawpin, Pathian hnênah hâlral thil a hlân a, chumi dárkár aṭang chuan Pathian nên an inkár a lo chhe tâ a ni. Harsatna, buaina kan tawh chángin Ama duhdân-a chin fel tum ṭhîn hi LALPA min duh dân a ni. Kan harsatna te kan ṭhian (rinna-a mi puitling), kan mi rin leh kohhran hruaitu te hnên-a thlen a, an thurâwn ngaihthlâk ṭhin hi kan rilru min kap tlattu tih reh nán leh kan harsatna sut kian nán a ṭangkái êm êm a, chu chuan kan harsatna avânga tlûkna lak-ah min ṭanpui thei a ni.

3 Mahni Inrintâwkna :

   Pathian hnên aṭangin mihring hian theihna, chakna, thiamna te dawngin kan nei vê a, chu kan theihna leh kan chakna te rinchhan a kan  kal hian rei tak chu kan kal vê thei ṭhîn âwm e. Mahse, tâwp chin nei a nih avângin, kan nunphung rêng a, kan thiamna, chakna, theihna te hi rin dân tâwk kan thiam ṭhîn tûr a ni. Petera pawhin a mizia rênga bet a huaisenna hmang khán Isua hnên-ah midang zawng zawngin phatsan vek mah sela, a ni chuan a phatsan loh tur zia huaisen takin a sawi zuah zuah a; mahse, Isua man a nih chiah chuan a mizia-a bet huaisenna chuan rei a daih lo ngêi mai. Hmeichhe hma-ah pawh Isua chu a ṭan ngam ta lo a nih kha.  A chhúnga Thlarâu Thianghlim a awm hnû-ah erawh chuan –Huaisenna Diktak neiin Isua anga khenbeh tlâk-ah pawh inngái tawh lovin, a let ling záwnga khenbeh a duhthu a sawi a, chutiang chuan Pathian tán a lo mârtar ta zâwk a ni. Keini pawhin kan theihna ring lo hian kan chhúnga awm Thlarâu Thianghlim thiltihtheihna zâwk ringin kan kal ṭhîn tûr a ni.

4 Khawvêl dân anga awm :

   Ringtute, khawvêl mite nêna kan danglamna tûra kan danglam ngamlohna/theihlohna/zahna hi Rinna-a kan hnungtawlhna chhan lian tak a ni bawk. Tirhkoh Paula chuan, he khawvêl dân anga awm lo tûrin min fuih a- a awmzia chu ‘Khawvêl mite awmdân ang hian in nun hi her rem suh u’ a tihna a ni. Mahse, ringtu tam tak hian kan nitin nunah Rinna kawnga an dinhmun (Pathian hnaih mi an nih leh nih loh te) chhût miah lovin, ‘anni pawhin an ti vê tho a lawm’ tih ṭanchhan a hmangin, Pathian duhzawng thlír miah lovin sual kawng kan zawh mai ṭhîn. Keimahni, thiam inchantír viau mah ila, Lalpa lakah thiam kan chang dáwn lo a ni tih hi hriatreng tûr a ni.

   Israel mite pawhin an ram ṭhenawm te awm dân angin, Samuela hnên-ah  anmahni hotu tûr ‘lal’ an díl mauh mai a, kha leh chen Aigupta ram aṭanga Kannaan ram an luhna kawng leh Kanaan ram-a an hmelma te laka chhanchhuak ṭhîntu PATHIAN chuan ‘Israel mite hian min hnâwl a ni’ a ti mai a ni. Mihring awmdan phung leh peih chin, duh chin te thlír a remruatna hi Pathian lakah chuan a finthlâk ber lo a, amah kan hlatna chhan lian tak a ni bawk a ni.

5 Retheihna leh Hausakna :

   Khawvêl mihring zawng zawng ti ila kan sawi sual tam âwm love, mahni phâk tâwka  dinhmun siam ṭhat tuma tlân reng kan ni a, hei hian Pathian duhloh záwng kut tling lova sum lâk luh mai duhna-ah te min hnûk lût ṭhîn a, tin, thil rûk leh awlsam záwng ngawt a, sum hmuh dân min ngaituah tír a, Pathian thû nên a inkalh tlat si- Pathian thu chuan mihring chu biang-a thlan tui luang zawih zawih a, mahni ei tûr thawkchhuak tûra anchhedawng kan nih thu min hrilh a, mahse, a awlsam záwng kan ngaihtuah bawk si a, Pathian duhloh záwng tih-ah tlâkin hnungtawlhna kawng kan zawh leh mai ṭhîn. Tin kan retheihna te hi Setana hian thiam takin hmanrua-ah a hmang a, engmah nilo, thawhlâwm thawh tûr tam pawh nei lo, ṭangkâi lo lutuk angin min inhmuh tír a, hei hian zahna leh inkiltawihna te min neih tír a, Pathian rawngbâwlna ngaihsak lo tial tialin Pathian lak aṭangin min ti hla leh ṭhîn a ni.

   Tin, Lal Isuan, ‘Mi hausa vânram-a luh áiin, Sanghâwngsei hriau benga luh a awl zâwk’ tiin min hrilh a, kan hausakna hi rinna kawnga kê kan pên tûr min dâltu lian tak pakhat a ni tlat a ni. Pathian tel lova, sum lem hmanga thil an tih theih ṭhin avângin mi hausa te chuan, Pathian rawngbâwlna chhan tûr nei lova in ngáiin hun an hmang a, an neih an chên mai a, Rawngbâwlna leh Lal Isua avânga tuarna te chu an tán chuan thil hmuhsitawm a ni mah zâwk ṭhîn. Chuvângin hausakna hian Pathian min hnaih tir thei ṭhîn lo a ni.

   Kan rethei a nih pawhin, kan phâk ang tâwk zêla theihtâwp chhuaha rawng kan bâwlna hi Lalpa hian a pawm a ni tih vawng tlat ila, tlêma kan dinhmun a lo ṭha deuh a nih pawhin, thitihtheih chin nei vê mah ila, Pathian tello chuan kan tih theih hian tâwp chin a nei a, Pathian rawngbâwlna hi kan hna pawimawh ber a ni tih hrereng ang u.

6 Chapona leh Insitna

   Hêng thil pahnih te hi kan rawngbâwlna min ti ṭhuanawp a, hnungtawlhna kawng min zawh tírtu bulpui ber te zíng ami an ni :

   Tûnlái ringtûte nun-a Setana hmanrua neih ṭhat êm êm chu ringtûte nun-a, ama mizia -Chapona tuh hi a ni. Chapona chuan mahni tling, fel leh ṭha `0niin min  inhriattír a, rawngbâwlpuite, upa leh rawngbáwltu te chenin kan hmu tling thei ta lova, chu tak chuan kohhran-a tui taka rawngbawl thei lovin min siam a, Pathian rawngbáwl ni lovin, kohhran rawngbáwl tlat niin min inhmuh tír ṭhin bawk a ni. Chapona avânga khawvêl mihring piang tawh zínga fing ber Lal Solomona tlâkchhiatna te, Lal ropui tak Nebukanezara ramsa-a a chanzia te hriatreng a va ṭha êm! Rawngbâwlpui te kan hmuhtlin loh lái hian kan nun tak tak hi hmuh hmaih lo ila, Lalpa-ah chakna la tharin, rinna-a chaklo dâwm kângtu nih hi kan tum zâwk tûr a ni. Chapona hian rawngbâwlna kawng-ah ṭangkâina a neih loh avângin tlâwm taka awm leh midangte ṭha zâwka ngai thei tûra mahni kan insiamremna hi kan rinna nun puitlinna kawng-ah thil pawimawh ber te zínga mi a ni.

   Chapona letling chiah chu Insitna a ni a, hei pawh hi Setana’n thiam taka ringtute rawngbâwlna tûr a danna hmanrua ṭha tak a ni. Pathian hian  kohhran hruaitute kaltlangin rawngbâwlna tûr min ruat sak ṭhîn a, kan mimal insitna , zahzumna leh tling lo intihna  avângin kan hlen lo fo ṭhîn. He nun tak mai pal chat tûra Thlarâu Thianghlim kan âu ngái lo a, tih lova kan tlâk mai ṭhîn hian kan rinna nun hi hnungtawlh záwngin min kaltír bawk ṭhîn. Rawngbâwlna kan ko-a lum leh rawngbâwlna tûr kan rilrû-a lo awm te huaisen takin i thawkchhuak ṭhîn ang u.

      LALPA’N kan thuzir te mal min sâwm sak ṭheuh rawh se. Amen

      Sawiho tur :

   1   Kan thuzir-a tello ringtute kan hnungtawlh ṭhinna chhan sawi ho nise.

   2       Engtinnge ringtute hnungtawlh lo tura kan inven ang ?

   3   Engtinge Ringtute (ṭhaláite) hnungtawlh tûr vênna kawngah ṬKP hian hmá a lâk ang?